Aanvullingspagina

Altena Nieuws (31 oktober 2002)
'Altena Nieuws in gesprek met Elly en Rikkert Zuiderveld - "Geen duo, maar allebei alebei" '

Werkendam, 23 okt 2002 - Bezieling, bevlogenheid. Warmte, troost. Een traan, een lach, stilte en uitbundigheid. Woorden die stuk voor stuk kenmerkend zijn voor de teksten van de liederen van Elly en Rikkert Zuiderveld en je steeds weer opnieuw hun muziek laten afspelen. Dan komt de dag dat zij hun kinderconcert 'Spiksplinternieuw' in Werkendam geven en onweerstaanbaar is daar de drang hen te ontmoeten, hen vragen te stellen over hun werk en over hetgeen hen al die jaren drijft. Het verzoek om deze ontmoeting wordt door Elly en Rikkert spontaan ingewilligd: voorafgaand aan het concert nemen zij tijd voor een gesprek en vertellen openhartig over hetgeen hen inspireert en bezighoudt.

Echt
Wat vooral tijdens het gesprek opvalt, is hun natuurlijkheid, hun echtheid. De Elly met haar bos rode krullen en uitbundige kleding en Rikkert met zijn markante 'kop' en witte lokken hier aan tafel, zijn/spreken en doen niet anders dan zoals zij in hun muziek of op televisie naar voren komen: warm, hartelijk, bewogen met mensen. Kortom: echt. Iets dat het gevoel geeft van: "Hé, ik ken jullie. Jullie zijn degenen die mij al jaren met jullie muziek bemoedigen, raken, troosten of opvrolijken." Desgevraagd geven Elly en Rikkert aan inderdaad thuis niet anders te zijn dan elders. "Natuurlijk profileer je je op het podium wel iets anders: een gesublimeerde vorm van wie we zijn. Elly: de spontane, vrolijke, gevoelige. Rikkert: de ernstige tegenhanger met zijn eigen humor, die vaak uit woordgrappen bestaat. Maar we zeggen dezelfde dingen tegen elkaar die we thuis ook zouden zeggen. Dus we 'spelen' niet een paar figuren - behalve als Rikkert de clown of de aap doet in het kinderprogramma. Dat zijn natuurlijk bepaalde karakters."

Wisselwerking
Zoals de samenvatting van hun biografie bij dit artikel al laat zijn, dateert hun werk niet alleen van vandaag en gisteren. Hoe oud ze zijn, geven ze niet prijs ("dat willen we niet weten, dan stoppen we meteen,"lacht Elly), maar een snelle rekensom laat zien dat de eerste lp van Elly 34 jaar geleden al verscheen, terwijl Rikkert ook rond die tijd zijn "soms wat cynische" liedjes liet horen. Hoe ze het zo lang vol houden en jong en oud blijven boeien? "We moeten wel he," lacht Rikkert. "We hebben nooit een vak geleerd." Om direct serieus te vervolgen: "Aan de ene kant gebeurt het je en aan de andere kant zit het heel erg in je bloed om dingen te maken, creatief te zijn, liedjes te schrijven." Het is ook een wisselwerking," voegt Elly hier aan toe. "Want we krijgen natuurlijk ook een hele hoop terug. En er worden steeds weer nieuwe kinderen geboren. Die komen weer vers bij je binnen; die hebben je nog nooit gehoord. En als die leuk reageren, erageren wij ook weer leuk."

Allebei allebei
Nadat Elly en Rikkert in 1968 samen in het huwelijksbootje stapten, werden zij regelmatig samen gevraagd en werden bijna automatisch tot duo bestempeld. Iets wat nog steeds gebeurt, al kijkt Rikkert bij het woord duo niet echt enthousiast. 'We worden eigenlijk niet graag als duo gezien," licht hij toe. "Dat komt ook omdat we allebei schrijven; het zijn mijn dingen, het zijn haar dingen. Sommige dingen zijn een beetje algemeen. Ik bedoel: het liedje van de Goede Herder heb ik gemaakt, zij zou het ook gemaakt kunnen hebben. Maar andere dingen zijn heel persoonlijk; iets van haar jeugd, iets van mijn ervaringen, mijn dromen of wat ook. Duo's hebben altijd een beetje knullige uitstraling. Iets bijna klefs ofzo. Iets van mannetje-vrouwtje-gezellig, een imago wat we eigenlijk niet willen hebben, al krijg je dat tegen wil en dank toch een beetje. Maar goed, het is niet anders."Doorpratend over hun teksten, blijkt niet echt vast te liggen wie het een of juist het ander schrijft. "We doen het allebei allebei," vertelt Rikkert. Beiden vinden stof genoeg om te verwerken; de ene keer over eigen en andere keren over anderen. "Maar als ik "ik" zing, is het van mijzelf," licht Elly toe.

Radicale verandering
Veel van hun eerste teksten ontstonden uit hun emoties, vragen, zoektochten en ervaringen in de 'eind-jaren-zestig-tijd'. "Kritische teksten; een woordenspel dat op een verkeerd gestemde gitaar tot liedje werd," omschrijven ze zelf. Hun lp "Al je haren zijn geteld," (uitgebracht in 1977 en de tweede lp na de verandering in hun leven) geven ze zelf als inleiding mee: "Hoe vertel je iemand dat je gek geworden bent?" "De hippietijd was een tijd van zoeken, bewust zoeken naar een betere wereld, andere levensvormen, zingeving van je bestaan," verklaart Rikkert deze opmerking. "En in ons geval mondde dat uit in een ontmoeting met Jezus Christus. Toch wel een radicale verandering. De hele sfeer van drugsgebruik, tegen het occultisme aanhangen, dat was bij ons in 1x schluss, van de baan. Dat was voorbij. We zongen toen nog veel in jongerencentra en die mensen hadden iets van: die gasten zijn helemaal gek geworden! Ze konden het helemaal niet inschatten en die hebben natuurlijk - en dat had ik zelf ook heel lang - een beeld van de kerk als een volkomen achterhaald middeleeuws instituut waar je absoluut geen heil mee van kon verwachten. Mensen zagen het soms zelfs als iets van verraad en waren heel boos op ons; ze hadden  iets met ons en nu hadden ze opeens niets meer met ons. Maar ons ging het natuurlijk niet om de kerk, maar om de persoon Jezus Christus en gelukkig waren er wel heel veel mensen die ons daarin wel hebben kunnen volgen, vragen zijn gaan stellen en op een gegeven moment ook tot geloof zijn gekomen. Het was een hele spannende, maar ook boeiende tijd."

Verscheurd
Terwijl de wijzers van de klok onverbiddelijk richting aanvang concert schuiven, schiet de ene na de andere vraag og door mijn hoofd. maar zowel de tijd toen als de ruimte inde krant vandaag laten dit niet helemaal toe. Toch moeten er nog een paar van het hart: wie wil bijvoorbeeld niet weten welk lied hen zelf het meest aanspreekt? Van andermans repertoire liggen er momenteel "Come away with me" van Norah Jones in de cd-speler, evenals de instrumentale cd 'Crystal Silence' van fluitiste Christine Soest met Dick Le Mair en een cd met werken van Bach. Wat beiden zeer aanspreekt - en ze ook zelf graag geschreven zouden hebben - is het lied "If it be your wil" van Leonard Cohen. En uit eigen repertoire? Elly kan er zo een noemen: "Als ik het liedje (reisverhaaltje) voor mijn kleinzoon Pepijn zing, dan word ik altijd wel een beetje ontroerd." Rikkert moet er even langer over nadenken: "Meestal is dat toch het liedje waar ik het laatst mee bezig ben geweest," constateert hij. "Liedjes slijten ook weg, soms echt definitief. Dat wil je dan ook nooit meer zingen - zoals liedjes van vroeger waar je niet meer achter kunt staan. andere blijf je gewoon doen."
Eén van de songs die bij de concerten voor volwassenen van het programma is gehaald, is het lied Rosa dat over incest handelt. niet omdat ze niet meer achter de tekst staan, integendeel, maar omdat het voor sommigen te aangrijpend is. Elly - die zelf als kind hiermee te maken kreeg en als geen ander dus bekend is met de pijn hiervan - vertelt hier over: "Als ik tijdens het zingen van 'Rosa' iemand de zaal uit zie rennen en ik weet dat er gen opvang is in de hal, dan wordt mijn hart verscheurd. Ik kan niet van het podium afrennen." "Dat is hetzelfde als samen op een schip zitten en hard brand roepen zodat de ander in een rubberboot springt en wegdrijft terwijl er zich niemand om hem bekommert," voegt Rikkert hier aan toe. "Dat kun je niet doen. Die verantwoordelijkheid moet je dan ook nemen."
Terug naar vandaag, terug naar nu: de tijd zit er echt op. In de kerk zitten inmiddels ruim vijfhonderd gasten - jong en oud - uit te kijken naar het begin van de voorstelling, die beslist geen show wordt genoemd. "Een show is: kijk mij eens, kijk ons eens. Dat heeft ons programma niet. Het is: kijk Hem eens. Kijk jezelf eens. Kijk eens naar degene die naast je zit."Woorden die illustreren wat Elly en Rikkert uiteindelijk met hun teksten willen bereiken: doorgeven wat God voor je kan betekenen. "God is voor ons: leven, ademen, liefde en genade,. God Zelf kunnen we niet doorgeven. Maar als mensen (en kinderen) door onze programma's gemotiveerd worden om Hem te zoeken en te leren kennen, is dat fantastisch. Daar doen we het voor!"
Wie de voorstelling vorige week heeft gemist, heeft inderdaad iets gemist! Wie ook (of nog eens) graag de boeiende, ontroerende en grappige liedjes wil horen en meebeleven: 15 maart 2003 staan er in Sleeuwijk twee concerten gepland, één voor kinderen en één voor volwassenen. Te zijner tijd leest u meer heirover, maar zet het gerust vast in uw agenda.